KNF – Rekomendacja U

W związku z wieloma zarzutami wobec banków przy oferowaniu produktów ubezpieczeniowych, Komisja Nadzoru Finansowego zdecydowała się na wydanie nowych wytycznych w tym zakresie. Tymi nowymi wytycznymi dla banków jest Rekomendacja U – dotycząca dobrych praktyk w zakresie bancassurance. Konieczność opracowania jednolitego standardu rynkowego dotyczącego bancassurance wynikała ze stwierdzonych przez Nadzór nieprawidłowości w postępowaniu banków, dotyczących w szczególności ich współpracy z zakładami ubezpieczeń w zakresie stosowanych rozwiązań dotyczących ubezpieczenia kredytu, jak i praktyk banków związanych z oferowaniem produktów inwestycyjnych dla klientów prywatnych.

Zauważono utrudniony dostęp klientów do treści umowy ubezpieczenia, ograniczanie swobody wyboru zakładu ubezpieczeń przez klienta, a także nieproporcjonalne wysokości prowizji.

Dodatkowo stwierdzono nierzetelną politykę informacyjną w zakresie możliwości występowania przeciwko klientom z roszczeniem regresowym ( możliwość roszczenia ubezpieczyciela wobec klienta za zaistniałą szkodę, już po wypłacie odszkodowania ).

Dopatrzono się praktyk oferowania i sprzedaży ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych niedostosowanych do potrzeb klientów, ich sytuacji finansowej, pożądanego czasu trwania inwestycji w relacji do wieku klienta, akceptowanego poziomu ryzyka, poziomu wiedzy o rynku finansowym. Ponadto stwierdzono nieprzekazywanie klientom pełnej i rzetelnej informacji o oferowanym produkcie, w tym informacji o wszystkich czynnikach ryzyka związanych z produktem. Zauważono nieprzekazywanie klientom istotnych informacji niezbędnych do podjęcia decyzji o zawarciu umowy (przed jej zawarciem), np. informacji o ewentualnej gwarancji zwrotu zainwestowanych środków, a nawet podejmowania prób obchodzenia obowiązujących przepisów prawa.

Rekomendacja U skierowana jest do wszystkich banków działających na podstawie przepisów prawa polskiego, zaangażowanych we współpracę z zakładami ubezpieczeń, poprzez oferowanie ubezpieczeń, rozumiane jako pośrednictwo w zawieraniu umów ubezpieczenia, oferowanie przystąpienia do umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek lub gdy klient finansuje koszt ochrony ubezpieczeniowej dotyczącej ryzyka ponoszonego przez bank.

Rekomendacja U i jej główne założenia, których powinny przestrzegać banki:

1. Bank powinien prowadzić rzetelną politykę informacyjną.
2. W przypadku, gdy klient ma status ubezpieczonego, klient lub jego spadkobiercy powinni mieć zapewnioną możliwość bezpośredniego dochodzenia roszczeń w sytuacji, kiedy bank jest podmiotem uprawnionym do dochodzenia wypłaty świadczenia od zakładu ubezpieczeń i podejmie decyzję o nieskorzystaniu z tego uprawnienia. Bank powinien umożliwić klientowi samodzielne dochodzenie roszczenia.
3. W przypadku, gdy klient ma status ubezpieczonego, a bank jest ubezpieczającym, bank powinien podejmować działania w interesie klienta lub jego spadkobierców.
4. Bank powinien zapewnić klientowi możliwość wyboru produktu ubezpieczeniowego. Oferując produkt bankowy, bank może zaproponować możliwość zawarcia różnych umów ubezpieczenia, dostosowanych do możliwości finansowych klienta oraz przedstawić porównanie i uzasadnienie wszystkich kosztów, które klient będzie zobowiązany ponosić i zasady wypłaty świadczenia.
5. Bank powinien zapewnić swobodę wyboru przez klienta zakładu ubezpieczeń, z którego usługi zamierza skorzystać. O akceptacji przez bank ochrony ubezpieczeniowej w związku z oferowanym klientowi produktem bankowym, powinny decydować wyłącznie kryteria wynikające z wymaganego przez bank zakresu ochrony ubezpieczeniowej.
6. Bank nie powinien ograniczać możliwości zawarcia przez klienta indywidualnej umowy ubezpieczenia w celu zabezpieczenia kredytu. Bank nie może narzucać wymogu przystąpienia przez klienta do umowy ubezpieczenia grupowego, w którym bank występuje jako ubezpieczający.
7. Bank powinien umożliwić klientowi zapoznanie się z pełną treścią umowy, z której wynikają jego prawa i obowiązki, w celu dokonania przez klienta oceny wysokości kosztów, przed zawarciem umowy przez klienta (umowa pośrednictwa) lub przed wyrażeniem zgody na objęcie ochroną ubezpieczeniową (umowa ubezpieczenia grupowego).
8. Bank powinien przedstawić klientowi adekwatne i kompletne informacje w zakresie rodzajów ryzyka objętych umową ubezpieczenia, w zakresie wyłączeń z ochrony ubezpieczeniowej, warunków ochrony ubezpieczeniowej, zasad dotyczących finansowania ochrony ubezpieczeniowej oraz możliwych przyczyn odmowy wypłaty świadczenia.
9. Bank powinien posiadać zasady/procedury postępowania w przypadku ubezpieczeń , w ramach których ubezpieczyciel może występować z roszczeniem regresowym do klienta banku.
10. Bank będący ubezpieczającym może otrzymywać od klienta zwrot kosztów dokonanych czynności, ale bank będący ubezpieczającym nie może otrzymywać wynagrodzenia od zakładu ubezpieczeń
11. Wynagrodzenie banku z tytułu oferowania produktów ubezpieczeniowych powinno być ustalane w odpowiedniej proporcji do wysokości ponoszonych przez bank kosztów.
12. Bank powinien jednoznacznie wskazywać klientowi czy występuje w roli pośrednika ubezpieczeniowego, czy ubezpieczającego.
13. Bank powinien posiadać procedury postępowania w odniesieniu do opłat likwidacyjnych w przypadku wcześniejszego wygaśnięcia umowy ubezpieczenia o charakterze inwestycyjnym, w szczególności w przypadku umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.

Źródło: Projekt Rekomendacji U, Komisja Nadzoru Finansowego