Bankowy Tytuł Egzekucyjny - BTE - zniknie z obrotu

Bankowy Tytuł Egzekucyjny – BTE – zniknie z obrotu

W dniu 14.04.2015r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że Bankowy Tytuł Egzekucyjny ( BTE ) jest sprzeczny z konstytucyjną zasadą równości i że to nieuzasadnione uprzywilejowanie instytucji finansowej wobec klientów. Niestety Trybunał Konstytucyjny odroczył utratę mocy obowiązywania dotychczasowych przepisów dotyczących bankowego tytułu egzekucyjnego o 16 miesięcy, aby – jak powiedziała Sędzia sprawozdawca Teresa Liszcz – nie wywoływać chaosu.

Niekonstytucyjne okazały się art. 96 ust. 1 i 97 ust. 1 Prawa bankowego. Sędzia Teresa Liszcz powiedziała, że bankowy tytuł wykonawczy stawia bank na pozycji sędziego we własnej sprawie, podczas gdy bank i klient powinni być równymi stronami stosunku prawnego. Trybunał Konstytucyjny ocenił pozycję dłużnika przy wystawianiu bankowego tytułu egzekucyjnego jako bardzo słabą, bo przepisy prawa nie nakazują nawet bankowi powiadamiania klienta, że wystąpiono do sądu. Dodatkowo bank uzyskuje tytuł egzekucyjny z pominięciem merytorycznego rozpoznania sprawy i nie musi nawet uprzedzić dłużnika, że występuje o taką klauzulę do sądu gdyż taki obowiązek nie wynika z żadnych przepisów prawnych.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, bankowy tytuł egzekucyjny ma istotne znaczenie również dla uprzywilejowania banków jako wierzycieli w relacji z innymi podmiotami będącymi wierzycielami. Te inne podmioty, w konkurencji z bankami do majątku tej samej osoby jako dłużnika, nie mają praktycznie żadnych szans na zaspokojenie swoich roszczeń. Dodatkowo Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, że banki poza bankowym tytułem egzekucyjnym dysponują szerokim zestawem środków zabezpieczenia kredytów w szczególności wekslem, który może stać się podstawą wydania nakazu zapłaty w trybie art. 491 i art. 492 KPC ( Kodeksu Postępowania Cywilnego ).

Odkąd Trybunał Konstytucyjny niespodziewanie uznał, że bankowy tytuł egzekucyjny ( tzw. instrument stosowany przez banki do przyspieszonej windykacji ) jest niezgodny z prawem, prawnicy spierają się, jakie mogą być skutki tego orzeczenia. Trybunał Konstytucyjny zaznaczył, że jego werdykt ma zacząć obowiązywać dopiero od sierpnia 2016r., lecz przeciwnicy bankowego tytułu egzekucyjnego przedstawili interpretacje, z których wynika, że sądy już teraz mogą ignorować wnioski banków o nadanie bankowym tytułom egzekucyjnym tytułów wykonalności. Jeśli bank przyjdzie do sądu z prośbą o zatwierdzenie bankowego tytułu egzekucyjnego ( aby następnie mógł iść do komornika i wyegzekwować wierzytelność ), to sąd powinien odmówić nadania sądowej klauzuli wykonalności tj. przysłowiowego przybicia pieczątki. Bankowcy z kolei przytaczają inne interpretacje, z których wynika coś zupełnie innego tj. że wszystkie bankowe tytuły egzekucyjne wystawione do sierpnia przyszłego roku powinny być honorowane.

Pomimo tego, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ma zacząć obowiązywać dopiero od sierpnia przyszłego roku to aktualnie mamy do czynienia z dwoma orzeczeniami sądów, których sentencja brzmi:

  1. „…sąd przychyla się do stanowiska wynikającego z orzecznictwa, zgodnie z którym w określonym stanie faktycznym sąd może, a nawet powinien zrobić z orzeczenia, wydanego z klauzulą odraczającą, użytek z chwilą jego ogłoszenia, a więc pominąć niekonstytucyjny przepis. (…) Sąd stanął na stanowisku, iż wierzyciel nie miał prawa wystawić bankowego tytułu egzekucyjnego, jak również nie mogła być mu nadawana sądowa klauzula wykonalności…”. – Sąd Rejonowy Warszawa – Północ.
  2. „…niezgodny z konstytucją zapis nie powinien być stosowany ani do stanów faktycznych, które dokonały się po ogłoszeniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego, ani do stanów faktycznych powstałych jeszcze przed wydaniem orzeczenia przez Trybunał, choć ocenionych przez Sąd już po tym wyroku…”. – Sąd Rejonowy w Cieszynie.

Jeśli obecna linia orzecznictwa sądów się ugruntuje – wszystko wskazuje na to, że banki będą miały duży problem z bankowym tytułem egzekucyjnym już teraz, a nie dopiero od sierpnia 2016r. Dlatego już teraz banki będą korzystały z innych form zabezpieczenia w postaci oświadczenia o poddaniu się egzekucji w myśl artykułu 777 KPC w formie aktu notarialnego ( notariusz ma pełnić rolę  ochrony prawnej ). Zgodnie z przepisem artykułu 777 KPC dłużnik może oświadczyć ( w tym przypadku przed notariuszem ), że poddaje się bez procesu egzekucji do określonej kwoty kredytu z opłatami i kosztami. Na podstawie takiego aktu notarialnego wierzyciel może wystąpić do sądu o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności. Po jej uzyskaniu będzie mógł wystąpić do komornika o przeprowadzenie egzekucji.

Prezes Związku Banków Polskich ( ZBP ) wystosował też pismo do Ministra sprawiedliwości w sprawie bankowego tytułu egzekucyjnego, w którym wyraził swoje głębokie zaniepokojenie wyeliminowaniem z polskiego obrotu prawnego tej instytucji oraz troskę o klientów, którzy będą musieli ponosić dodatkowe koszty notarialne z uwagi na wprowadzenie odmiennej formy zabezpieczenia tj. poddania się egzekucji w myśl art. 777 KPC przed notariuszem. Dlatego w przesłanym do Ministra sprawiedliwości piśmie Prezes ZBP wystosował wniosek o wprowadzenie radykalnych obniżek wysokości opłat za czynności notarialne związane z ustanowieniem zabezpieczenia kredytu.

Z pełną treścią Prezesa ZBP do Ministra sprawiedliwości zapoznają się Państwo pobierając poniższy plik. 

pismo_do_ms

Tagi:
Kontakt
tel. 667 890 623
Email wojciech.kalus@dipfinance.pl